ខាងក្រោមនេះគឺជាអត្ថបទទាំងស្រុងនៃសុន្ទរកថាថ្លែងដោយលោក ហ្គោឥនកា នៅថ្ងៃអង្គារ ទី 29 សីហា 2000 នៅសាលប្រជុំទូទៅនៃអង្គការសហប្រជាជាតិចំពោះអ្នកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលស្តីពីសន្តិភាពពិភពលោកប្រចាំសហស្សវត្សរ៍។
សាសនាសាកលដើម្បីសន្តិភាព ដោយ ស.ន. ហ្គោឥនកា
កាលបរិច្ឆេទ៖ 29 សីហា 2000ខាងក្រោមនេះគឺជាអត្ថបទទាំងស្រុងនៃសុន្ទរកថាថ្លែងដោយលោក ហ្គោឥនកា នៅថ្ងៃអង្គារ ទី 29 សីហា 2000 នៅសាលប្រជុំទូទៅនៃអង្គការសហប្រជាជាតិចំពោះអ្នកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលស្តីពីសន្តិភាពពិភពលោកប្រចាំសហស្សវត្សរ៍។
នៅពេលមានភាពងងឹត យើងត្រូវការពន្លឺ។ សព្វថ្ងៃ ដោយសារមានការព្រួយចិត្តដែលបង្កឡើងដោយជម្លោះហិង្សា, សង្គ្រាម និង ការបង្ហូរឈាម ពិភពលោកត្រូវការសន្តិភាព និង សុខដុមរម្យនាយ៉ាងខ្លាំង។ នេះគឺជាការលំបាកដ៏ធំមួយសម្រាប់អ្នកដឹកនាំសាសនា។ សូមឲ្យយើងទាំងអស់គ្នាព្រមទទួលយកនូវការលំបាកទាំងនេះ។
គ្រប់សាសនាមានទ្រង់ទ្រាយ ឬ សម្បកក្រៅ ព្រមទាំងខ្លឹមសារ ឬ គោលចម្បងនៅខាងក្នុង។ សម្រកក្រៅរួមមានពិធីបុណ្យ, ពិធីសាសនា, ជំនឿ, ទេវកថា និង ទ្រឹស្តីនានា។ របស់ទាំងនេះខុសគ្នាពីសាសនាមួយទៅសាសនាមួយទៀត។ ប៉ុន្តែខ្លឹមសារខាងក្នុងគឺមានជាទូទៅចំពោះសាសនាទាំងអស់៖ ការបង្រៀនជាសាកលអំពីសីលធម៌ និង បរិច្ចាគ, អំពីវិន័យ និង ចិត្តបរិសុទ្ធដែលពោរពេញដោយមេត្តា ករុណា មុទិតា និង ខន្តី (ការអត់ឱន)។ នេះគឺជាលក្ខណៈទូទៅដែលអ្នកដឹកនាំសាសនាគួរសង្កត់ធ្ងន់ ហើយដែលអ្នកគោរពបូជាសាសនាគួរប្រតិបត្តិ។ ជម្លោះទាំងអស់អាចត្រូវបានបង្រួមតិចទៅៗ បើគោលសំខាន់ដ៏ត្រឹមត្រូវទាំងនេះត្រូវបានឲ្យតម្លៃដោយសាសនាទាំងអស់ ហើយការអត់ឱនដ៏ធំធេងត្រូវបានបង្ហាញចំពោះទិដ្ឋភាពខាងក្រៅ។
មនុស្សទាំងអស់ត្រូវតែមានសេរីភាពក្នុងការទទួលស្គាល់ និង ធ្វើតាមជំនឿរបស់ពួកគេ។ ក្នុងការធ្វើដូច្នេះ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ពួកគេមិនត្រូវធ្វេសប្រហែសនឹងការប្រតិបត្តិចំពោះខ្លឹមសារនៃសាសនារបស់ពួកគេឡើយ, មិនត្រូវរំខានអ្នកដទៃដោយការប្រតិបត្តិសាសនាផ្ទាល់ខ្លួន និង មិនត្រូវដាក់ទោស ឬ មើលងាយជំនឿដទៃទៀតដែរ។
ចំពោះនានាភាពនៃជំនឿ តើយើងពុះពារចំពោះភាពផ្សេងៗគ្នាទាំងនេះ និង សម្រេចបាននូវផែនការដ៏រឹងមាំដើម្បីសន្តិភាពយ៉ាងដូចម្តេច? ព្រះពុទ្ធដែលជាបុគ្គលត្រាស់ដឹង ព្រះអង្គតែងទទួលជារឿយៗនូវសំណួរពីមនុស្សដែលមានទស្សនៈផ្សេងៗគ្នាជាច្រើន។ ចំពោះពួកគេ ព្រះអង្គនឹងត្រាស់ថា “ចូរយើងទុកទស្សនៈផ្សេងៗគ្នាមួយអន្លើសិន។ ចូរផ្តោតតែលើអ្វីដែលយើងអាចយល់ស្របគ្នា និង អាចឲ្យយើងយកទៅអនុវត្តបាន។ ហេតុអ្វីត្រូវឈ្លោះប្រកែកគ្នា?” ពាក្យទូន្មានប្រកបដោយគតិបណ្ឌិតនោះនៅតែមានតម្លៃរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
ខ្ញុំមកពីទឹកដីដ៏ចំណាស់មួយដែលបង្កបង្កើត ទស្សនវិជ្ជា និង សាសនាផ្សេងៗគ្នាជាច្រើនក្នុងពេលជាច្រើនសហស្សវត្សរ៍មកហើយ។ ក្រៅពីអំពើហិង្សាជាច្រើន ប្រទេសរបស់ខ្ញុំធ្លាប់បានជាគំរូនៃការរួមរស់ដោយសន្តិភាពផងដែរ។ ប្រហែល 2300 ឆ្នាំមុន មហារាជ អសោក បានកាន់កាប់ទឹកដីដែលចក្រភពរបស់ព្រះអង្គលាតសន្ធឹងពីប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន ដល់ បង់ក្លាដេស សព្វថ្ងៃ។ ពេញមួយអាណាចក្ររបស់ព្រះអង្គ ក្រោមការគ្រប់គ្រងប្រកបដោយមេត្តាករុណា ទ្រង់បានប្រកាសដោយចារនៅលើសិលាចារឹកមួយថា យើងត្រូវគោរពជំនឿសាសនាទាំងអស់ ហើយជាលទ្ធផល អ្នកគោរពប្រពៃណីសាសនាទាំងអស់បានសុខស្រួលមានសុវត្ថិភាព នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ព្រះអង្គ។ ទ្រង់បានសុំឲ្យមនុស្សទាំងអស់រស់នៅក្នុងជីវភាពប្រកបដោយសីលធម៌ គោរពឪពុកម្តាយ និង មនុស្សចាស់ជាង ព្រមទាំងរៀរចាកការសម្លាប់។ ពាក្យដែលព្រះអង្គបានដាស់តឿនប្រជាពលរដ្ឋនៅតែសមស្របក្នុងពេលសព្វថ្ងៃនេះ៖
គេមិនគួរគោរពតែសាសនាផ្ទាល់ខ្លួន និង ដាក់ទោសដល់សាសនាដទៃទៀតឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ គេគួរគោរពសាសនាដទៃទៀតដោយសារមូលហេតុជាច្រើន។ ការធ្វើដូច្នេះជួយឲ្យសាសនាផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គេរីកលូតលាស់ ហើយក៏ជួយបម្រើដល់សាសនារបស់អ្នកដទៃផងដែរ។ បើគេធ្វើផ្ទុយពីនេះ គេនឹងជីករណ្តៅកប់សាសនាផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គេ និង បង្កអន្តរាយដល់សាសនាដទៃទៀតផងដែរ។ ជនណាដែលគោរពសាសនាផ្ទាល់ខ្លួនហើយដាក់ទោសសាសនាដទៃអាចធ្វើដូច្នេះបានដោយជឿស៊ប់ក្នុងសាសនារបស់គេ និង គិតថា “ខ្ញុំនឹងលើកតម្កើងសាសនារបស់ខ្ញុំ” តែអំពើនេះបានធ្វើឲ្យសាសនាផ្ទាល់ខ្លួនទទួលរងគ្រោះយ៉ាងធ្ងន់។ ការស្រុះស្រួលគ្នាប្រសើរណាស់។ សូមឲ្យអ្នកទាំងអស់ស្តាប់គ្នា និង មានឆន្ទៈស្តាប់ពាក្យប្រៀនប្រដៅរបស់អ្នកដទៃ។ (សិលាចារឹក 12)
មហារាជ អសោក ជាតំណាងប្រពៃណីនៃការរួមរស់ត្រាប្រណី និង ការរួបរួមគ្នាដោយសន្តិភាព។ ប្រពៃណីនេះនៅរស់រានក្នុងចំណោមរដ្ឋាភិបាល និង អ្នកដឹកនាំប្រទេសមួយចំនួននាពេលសព្វថ្ងៃនេះដែរ។ ឧទាហរណ៍មួយគឺព្រះចៅអ៊ូម៉ាន់ ដែលបានបរិច្ចាគដីដល់វិហារគ្រិស្ត និង វត្តសម្រាប់ជំនឿផ្សេងៗទៀត នៅពេលដែលពួកគេគោរពប្រតិបត្តិតាមសាសនាផ្ទាល់ខ្លួនយ៉ាងស៊ប់ និង ម៉ឺងម៉ាត់។ ខ្ញុំប្រាកដក្នុងចិត្តថាអ្នកដឹកនាំ និង រដ្ឋាភិបាលដែលមានមេត្តាករុណាទាំងនោះនឹងបន្តកើតឡើងទៅអនាគត នៅលើទឹកដីជាច្រើននៅជុំវិញពិភពលោក។ ដូចដែលគេពោលថា “អ្នកទទួលពរគឺជាអ្នកបង្កើតសន្តិភាព ហើយពួកគេគួរបានហៅថាជាបុត្ររបស់ព្រះ”។
វាច្បាស់ណាស់ថាអ្នកបង្កហិង្សាជាដំបូងបានធ្វើឲ្យពូជពង្ស និង ញាតិសន្តានរបស់ពួកគេឈឺចាប់។ ពួកគេអាចធ្វើកិច្ចការនេះដោយផ្ទាល់ តាមរយៈការមិនអត់ឱន ឬ ដោយប្រយោល តាមការបង្កការតបតប្រកបដោយហិង្សាចំពោះអំពើរបស់ពួកគេ។ និយាយម្យ៉ាងទៀតថា “អ្នកទទួលពរគឺជាអ្នកដែលមានមេត្តា ហើយពួកគេគួរទទួលនូវមេត្តាវិញ”។ នេះគឺជាច្បាប់ធម្មជាតិ ឬ អាចនិយាយបានថាជាក្រិតក្រម ឬ មាគ៌ារបស់ព្រះ។ ព្រះពុទ្ធបានត្រាស់ថា “កំហឹងអាចរំងាប់បានមិនមែនដោយការចងកំហឹងទេ តែដោយការមិនចងកំហឹងប៉ុណ្ណោះ។ នេះគឺជាអនន្តធម៌ (ច្បាប់សាកល)”។ អ្វីដែលគេហៅថា ធម៌ នៅប្រទេសឥណ្ឌា មិនទាក់ទងនឹងសាសនាហិណ្ឌូ, ព្រះពុទ្ធសាសនា, សាសនាជេន, គ្រិស្តសាសនា, ឥស្លាម, សាសនាជីហ្វ, សាសនាស៊ីខ ឬ “លទ្ធិ” ដទៃផ្សេងទៀតឡើយ។ នេះគឺជាការពិតសាមញ្ញ៖ មុនពេលអ្នកបង្កអន្តរាយដល់អ្នកដទៃ ជាដំបូង អ្នកបង្កអន្តរាយដល់ខ្លួនអ្នកដោយការបង្កបង្កើតភាពអកុសលនៅក្នុងចិត្ត។ ហើយដោយការកម្ចាត់នូវភាពអកុសលនៅក្នុងចិត្ត អ្នកអាចរកឃើញសន្តិភាពនៅខាងក្នុង និង ពង្រឹងសន្តិភាពលើពិភពលោក។
សន្តិភាពផ្លូវចិត្តដើម្បីសន្តិភាពនៃពិភពលោក
គ្រប់សាសនាមានតម្លៃនៅត្រង់ការអំពាវនាវសុំឲ្យបរិស័ទរស់នៅប្រកបដោយសីលធម៌, អាចធ្វើជាម្ចាស់លើចិត្ត និង បណ្តុះបណ្តាលភាពបរិសុទ្ធនៃចិត្ត។ ប្រពៃណីមួយប្រាប់យើងថា “ចូរស្រឡាញ់អ្នកជិតខាងរបស់អ្នក”; ប្រពៃណីមួយទៀតនិយាយថា Salaam walekum (“សូមឲ្យសន្តិភាពស្ថិតនៅជាមួយអ្នក”); ហើយប្រពៃណីមួយផ្សេងទៀតនៅតែនិយាយថា Bhavatu sabbamangalam ឬ Sarve bhavantu sukhinah (“សូមឲ្យសព្វសត្វបានប្រកបតែនឹងសេចក្តីសុខ”)។ មិនថានោះជាគម្ពីរប៊ីបល, គម្ពីរកូរ៉ាន់ ឬ ហ្គីតាទេ អត្ថបទទាំងអស់អំពាវនាវសុំសន្តិភាព និង មិត្តភាព។ ពីមហាវិរៈ ដល់ ព្រះយេស៊ូ អ្នកបង្កើតសាសនាធំៗទាំងអស់មានឧត្តមគតិអំពីភាពអត់ឱន និង សន្តិភាព។ ប៉ុន្តែពិភពលោករបស់យើងនៅតែទទួលរងវិវាទនៃសាសនា និង និកាយដដែល ហើយពេលខ្លះកើតជាសង្គ្រាមទៀតផង ដោយសារតែយើងយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើសំបកក្រៅនៃសាសនា ហើយទុកខ្លឹមសារនៃសាសនាចោល។ ជាលទ្ធផលគឺនាំឲ្យខ្វះមេត្តាករុណានៅក្នុងចិត្ត។
សន្តិភាពនៅលើពិភពលោកមិនអាចសម្រេចបានឡើយ លុះត្រាតែមានសន្តិភាពនៅក្នុងខ្លួនបុគ្គលម្នាក់ៗ។ កង្វល់ និង សន្តិភាពមិនអាចនៅជាមួយគ្នាបានឡើយ។ មធ្យោបាយមួយដើម្បីសម្រេចបាននូវសន្តិភាពខាងក្នុងគឺ វិបស្សនា ឬ ការចម្រើនបញ្ញា ដែលជាបច្ចេកទេសពិនិត្យមើលខ្លួនឯង និង ការទទួលស្គាល់ការពិត គឺជាបច្ចេកទេសបែបវិទ្យាសាស្ត្រផ្តោតលើលទ្ធផល និង ការមិនប្រកាន់និកាយ។ ការប្រតិបត្តិបច្ចេកទេសនេះនាំមកនូវការយល់ ដោយការពិសោធអំពីរបៀបដែលចិត្ត និង កាយធ្វើអន្តរកម្មជាមួយគ្នា។ គ្រប់ពេលដែលភាពអកុសលកើតឡើងនៅក្នុងចិត្ត ដូចជាការស្អប់ខ្ពើម វានឹងបង្កវេទនាជាទុក្ខមួយនៅលើកាយ។ គ្រប់ពេលដែលចិត្តបង្កើតមេត្តាករុណា និង មុទិតា រាងកាយទាំងមូលនឹងពោរពេញដោយវេទនាជាសុខ។ ការប្រតិបត្តិវិបស្សនាក៏បង្ហាញថាអំពើខាងផ្លូវចិត្តនាំមុខគ្រប់អំពើខាងផ្លូវកាយ និង វាចា ដោយកំណត់ថាតើអំពើនោះមានប្រយោជន៍ ឬ គ្មានប្រយោជន៍។ ចិត្តមានសារៈសំខាន់បំផុត។ ដូច្នេះយើងត្រូវរកវិធីសាស្ត្រអនុវត្តដើម្បីធ្វើឲ្យចិត្តមានសន្តិភាព និង បរិសុទ្ធ។ វិធីសាស្ត្រដូចនោះនឹងពង្រីកប្រសិទ្ធភាពនៃសេចក្តីប្រកាសរួមដែលកើតឡើងពីកិច្ចប្រជុំកំពូលស្តីពីសន្តិភាពពិភពលោកនេះ។
ប្រទេសឥណ្ឌាសម័យបុរាណបានផ្តល់ការប្រតិបត្តិពីរដល់ពិភពលោក។ មួយគឺការហាត់ប្រាណខាងរាងកាយ “យោគៈ” (Asanas) និង ការត្រួតត្រាដង្ហើម (Pranayama) ដើម្បីធ្វើឲ្យរាងកាយមានសុខភាពល្អ។ ការប្រតិបត្តិមួយទៀតគឺការហាត់ខាងផ្លូវចិត្ត “វិបស្សនា” ដើម្បីធ្វើឲ្យចិត្តមានសុខភាពល្អ។ មនុស្សដែលមានជំនឿផ្សេងៗណាមួយក៏ដោយក៏អាចហាត់វិធីសាស្ត្រទាំងពីរនេះបានដែរ។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះ ពួកគេអាចគោរពបូជាសាសនាផ្ទាល់ខ្លួនដោយសន្តិភាព និង សុខដុមរមនា។ ពួកគេមិនបាច់ផ្លាស់ប្តូរសាសនាដែលជាប្រភពទូទៅមួយនៃភាពតានតឹង និង ជម្លោះ។
ដើម្បីឲ្យសង្គមមួយមានសន្តិភាព សមាជិកនៃសង្គមកាន់តែច្រើនឡើងៗត្រូវតែមានសន្តិភាព។ ក្នុងនាមជាអ្នកដឹកនាំ យើងមានការទទួលខុសត្រូវក្នុងការធ្វើជាគំរូ ធ្វើជាអ្នកជំរុញបំផុសគំនិតល្អ។ បណ្ឌិតម្នាក់បានពោលថា “ចិត្តមានលំនឹងជាការចាំបាច់ដើម្បីបង្កើតចិត្តអ្នកដទៃដែលគ្មានលំនឹងឲ្យមានលំនឹងបាន”។
ក្នុងន័យទូលំទូលាយជាងនេះ សង្គមដែលមានសន្តិភាពនឹងរកវិធីដើម្បីរស់នៅក្នុងសន្តិភាពជាមួយនឹងបរិស្ថានធម្មជាតិរបស់គេ។ យើងទាំងអស់គ្នាដឹងអំពីតម្រូវការដើម្បីការពារបរិស្ថាន, ដើម្បីបញ្ឈប់ការបំពុលវា។ អ្វីដែលរារាំងយើងមិនឲ្យធ្វើរឿងនេះគឺគំនរនៃការបំពុលផ្លូវចិត្ត ដូចជា អវិជ្ជា, ហិង្សា ឬ លោភៈ។ ការកម្ចាត់ធាតុពុលនោះនឹងលើកកម្ពស់សន្តិភាពក្នុងចំណោមមនុស្សជាតិ ព្រមទាំងទំនាក់ទំនងប្រកបដោយតុល្យភាព និង សុខភាពល្អរវាងសង្គមមនុស្ស និង បរិស្ថានធម្មជាតិ ផងដែរ។ នេះហើយជារបៀបដែលសាសនាអាចបណ្តុះបណ្តាលការការពារបរិស្ថានបាន។
អហិង្សា៖ គន្លឹះនាំទៅរកអត្ថន័យនៃសាសនា
ភាពផ្សេងៗគ្នារវាងសាសនានានាតែងតែមានជាធម្មតា។ ប៉ុន្តែ ដោយការមកជួបជុំគ្នានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលស្តីពីសន្តិភាពពិភពលោកនេះ អ្នកដឹកនាំនៃជំនឿធំៗទាំងអស់បានបង្ហាញថាពួកគេចង់រួមគ្នាធ្វើការដើម្បីសន្តិភាព។ ដូច្នេះ សូមឲ្យសន្តិភាពប្រែទៅជាគោលការណ៍ចម្បងនៃ “សាសនាសាកល”។ សូមឲ្យយើងរួមគ្នាប្រកាសថាយើងត្រូវវៀរចាកការសម្លាប់ ហើយដាក់ទោសចំពោះអំពើហិង្សា។ ខ្ញុំក៏ទទួចសុំឲ្យអ្នកដឹកនាំនយោបាយចូលរួមក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះដែរ ដោយហេតុថាតួនាទីដ៏សំខាន់របស់ពួកគេអាចនាំមកនូវសន្តិភាព ឬ សង្គ្រាម។ ទោះបីពួកគេចូលរួមក្តី មិនចូលរួមក្តី យ៉ាងហោចណាស់ សូមឲ្យយើងទាំងអស់គ្នាព្រមទទួលនៅទីនេះ និង ឥឡូវនេះថា៖ ជំនួសការអត់ឱនចំពោះអំពើហិង្សា និង ការសម្លាប់ សូមឲ្យយើងប្រកាសថាយើងដាក់ទោសចំពោះអំពើទាំងនោះដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ ជាពិសេសអំពើហិង្សាដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងនាមសាសនា។
អ្នកដឹកនាំសាសនាមួយចំនួនមានសេចក្តីវាងវៃ និង សេចក្តីក្លាហានក្នុងការដាក់ទោសអំពើហិង្សាដែលបានប្រព្រឹត្តក្នុងនាមសាសនាផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេ។ អាចមានទស្សនៈវិជ្ជា និង ទ្រឹស្តីខុសពីនេះនៃការស្វែងរកសេចក្តីអត់ឱន ឬ ការសោកស្តាយចំពោះអំពើហិង្សា និង ការសម្លាប់ពីអតីតកាល ប៉ុន្តែការទទួលស្គាល់អំពើហិង្សាដែលបានធ្វើនៅក្នុងអតីតកាលហ្នឹងមានន័យថាវាមិនត្រឹមត្រូវ ហើយតទៅអនាគត វាមិនអាចនឹងអត់ឱនឲ្យបានទេ។
ក្រោមការឧបត្ថម្ភរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ សូមឲ្យយើងសាកល្បងបង្កើតអត្ថន័យនៃសាសនាថាជាអំពើអហិង្សា និង ការបដិសេធការអត់ឱនចំពោះអំពើហិង្សា ឬ ការសម្លាប់។ ចំពោះមនុស្សជាតិ គ្មានអ្វីអភ័ព្វជាងការដែលគេមិនអាចឲ្យន័យសាសនាថាជាសន្តិភាពឡើយ។ កិច្ចប្រជុំកំពូលនេះអាចស្នើនូវទស្សនៈនៃ “សាសនាសាកល” ឬ “សាសនាគ្មាននិកាយ” ដើម្បីឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិយល់ព្រមជាផ្លូវការ។
ខ្ញុំជឿជាក់ថាកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះនឹងជួយផ្តោតចំណាប់អារម្មណ៍ពិភពលោកអំពីគោលបំណងពិតប្រាកដនៃសាសនា៖
សាសនាមិនបំបែកឲ្យយើងនៅដាច់ពីគ្នាឡើយ;
សាសនាបង្រៀនយើងអំពីសន្តិភាព និង ភាពបរិសុទ្ធនៃចិត្ត។
ខ្ញុំសូមសរសើរអ្នករៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលជាប្រវត្តិសាស្ត្រនេះចំពោះទស្សនៈ និង កិច្ចខំប្រឹងប្រែងរបស់ពួកគេ។ ហើយខ្ញុំក៏សូមសរសើរអ្នកដឹកនាំសាសនាផងដែរដែលបានចំណាយពេលធ្វើការដើម្បីការស្រុះស្រួលគ្នាឡើងវិញ ដោយផ្តល់សេចក្តីសង្ឃឹមដល់មនុស្សជាតិថាសាសនានឹងមានដំណើរឆ្ពោះទៅរកសន្តិភាពក្នុងអនាគតកាល។
សូមឲ្យសព្វសត្វទាំងអស់រួចផុតពីការស្អប់ខ្ពើម និង ជួបប្រទះតែនឹងសេចក្តីសុខ។
សូមឲ្យសន្តិភាព និង សុខដុមរមនាមានភាពលើសលប់។
